Programma 9 Sport en cultuur

Wat hebben we bereikt?

In 2020 sportte 69% van de volwassenen en 37% van de ouderen in Wageningen minimaal één keer per week (GGD, gezondheidsmonitor, 2020). Beide cijfers laten een kleine daling zien ten opzichte van 2016 (volwassenen 71%, ouderen 41%). De verwachting is dat de coronacrisis hierin een belangrijke rol speelt. Wageningen scoort in de wekelijkse sportdeelname beter dan het gemiddelde van de regio (Gelderland Midden: volwassenen 57%, ouderen 36%). 
Vanuit het platform Uniek Sporten zijn 15 doorverwijzingen geweest. Vanuit het Sportakkoord is er specifieke aandacht geweest voor g-sportteams (sportteams voor personen met een verstandelijke beperking) en een project voor zwemles aan een groep statushouders. Sportservice Wageningen heeft inclusief sporten en bewegen ondersteund door mee te denken over aanbod voor 55+’ers bij de verenigingen, project Wageningen Vitaal, fitadvies te geven en de Nationale Diabetes Challenge te organiseren. 

Wat hebben we bereikt?

Ondanks de coronacrisis is het een speerpunt gebleven om kinderen voldoende mogelijkheden te geven om te bewegen. Op het gebied van zwemvaardigheid zijn er voorbereidingen geweest: samenwerking met Stichting Olrik en zwembad De Bongerd om achterstanden in zwemdiplomabezit weg te werken en voorbereidingen voor het nieuwe armoedebeleid. Vanuit het Sportakkoord is een project opgestart voor schoolsurvivalzwemmen. Kinderen hebben via verschillende wegen kennis kunnen maken met nieuw sportaanbod: Sam Moves boekjes zijn uitgedeeld, vier Sam Sportief weken georganiseerd (meer dan 250 kinderen namen deel), de schoololympiade heeft in aangepaste vorm doorgang gevonden en via het Sam Multisport programma hebben kinderen kennis kunnen maken met verschillende sportaanbieders. Daarnaast heeft de sport- en speluitleen de mogelijkheid geboden om kinderen op laagdrempelige manier aan het bewegen te krijgen. Extra aandacht voor bewegen op scholen is er vanuit Sportservice Wageningen geweest via het bewegend leren (OBS de Wereld), Sam Speelcoachtraject (twee scholen) en MQ-scan (negen scholen). Vanuit het sportakkoord is er budget toegekend aan Kinderopvang Wageningen voor extra beweegaanbod.

Wat hebben we bereikt?

Voor de sportaccommodaties is de coronatijd uitdagend. Door de lockdowns en de steeds wisselende toegankelijkheidsregels is er veel gevraagd in de organisatiekracht en flexibiliteit van beheerders van de accommodaties. Door het aanvragen van Rijksmiddelen zijn de tekortkomingen in de middelen van de accommodaties zoveel mogelijk gecompenseerd. De verduurzaming van sportaccommodaties is voortgezet. Sporthal Tarthorst is verduurzaamd, op sporthallen De Aanloop en De Tarthorst liggen zonnepanelen. Door de coronarcrisis is sporten en bewegen in de openbare ruimte meer vanzelfsprekend geworden. Om deze ontwikkelingen te bevorderen zijn vanuit Sportakkoord en Preventieakkoord middelen beschikbaar gekomen voor het opzetten van Beweegroutes met sportspots. Ook zijn nieuwe vormen van bewegen ingezet, ter compensatie van de sluiting van accommodaties, zoals flatfit voor ouderen en extra activiteit voor volwassenen in de vorm van een voetbaltoernooi.  Er is samen met stakeholders zoals sportverenigingen en ouders een start gemaakt om de effecten van het gebruik en toekomstig gebruik van rubbergranulaat in beeld te brengen.  Met de startnotitie herijking sportbeleid is een begin gemaakt om samen met alle belanghebbenden het sportbeleid te actualiseren, zodat deze nog beter aansluit bij onze ambitie: in Wageningen moet het voor alle inwoners mogelijk zijn om een leven lang te kunnen sporten en bewegen.

Wat hebben we bereikt?

Alle basisscholen hebben deelgenomen aan het kunstmenu. 

Zeven basisscholen doen mee met de nieuwe periode Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK 2021-2024).  Drie van de scholen hadden nog niet eerder meegedaan.  

Cultuur on Tour had (als onderdeel van de Cultuurzomer) als opdracht: organiseer culturele activiteiten voor kinderen en jongeren in de zomer, na een tijd waarin door corona heel weinig kon op en na school.  In totaal zijn er 35 activiteiten voor kinderen en tieners geweest, verspreid over de stad. Rond de 1000 kinderen hebben meegedaan. Gedurende Cultuur on Tour zijn nieuwe culturele partners voor naschoolse cultuureducatie in Wageningen zichtbaar geworden

In de tweede helft van 2021 is het cultuurteam gestart in de bblthk. Vanuit middelen van  het Cultuuractieplan is er een coördinator naschoolse cultuureducatie aangesteld. Zij gaat samenhang in het aanbod in Wageningen coördineren en stimuleren en de toegang tot het aanbod vergroten (door bijvoorbeeld op scholen aanbod te organiseren).

Wat hebben we bereikt?

Door subsidiëring van theater Junushoff wordt een podium geboden voor professionele voorstellingen. De eerste zes maanden van 2021 was Junushoff van overheidswege gesloten.  In de zomer werden de beperkingen geleidelijk aan opgeheven. Junushoff was van 1 juli t/m 22 augustus één van de kernlocaties van de Wageningse Cultuurzomer. Op de Junushofflocatie werden 32 Cultuurzomer-activiteiten georganiseerd die, ondanks de 1,5 meter-beperkingen en het minder fraaie zomerweer, 2.400 bezoekers trokken. Hoogtepunten waren optredens van Spinvis, Ellen ten Damme, en David van Reijbroeck & Diederik van Vleuten in het kader van het Indonesië Festival. In september werden de beperkingen opgeheven, waardoor Junushoff haar volledige zaalcapaciteit weer kon benutten. Helaas bleek het publiek zeer terughoudend. De kaartverkoop bleef ver achter bij verkoopstanden uit voorgaande jaren (-65%). De openstelling was van korte duur. Eind november werden er weer beperkingen ingevoerd. De theaters moesten hun deuren om 17:00 uur sluiten, hetgeen neerkwam op een lockdown. De feitelijke lockdown werd korte tijd later van kracht.  In 2021 werden 95 voorstellingen geannuleerd en 34 voorstellingen werden verplaatst naar seizoen 2022/2023. In totaal konden 23 voorstellingen doorgang vinden. De publieke belangstelling voor de professionele voorstellingen kwam in 2021 uit op 5.000 bezoekers. Het aantal sociaal-culturele evenementen dat doorgang kon vinden, bedroeg 29 activiteiten (42 annuleringen). 

Door subsidiëring van popUPop wordt mogelijk gemaakt dat het nationale popcircuit naar Wageningen wordt gehaald. PopUPop draagt ook bij aan de popcultuur in bredere zin. PopUPop heeft in samenwerking met Astrant een groot graffiti experiment in de haven mogelijk gemaakt. 

De gemeente heeft een tijdelijke regeling vastgesteld voor een steuntje in de rug van amateurkunstverenigingen.

Er is verspreid over diverse steunpakketten steun verleend aan verschillende Wageningse culturele organisaties. 

Wat hebben we bereikt?

Door subsidiering van de bblthk hebben inwoners toegang tot de 5 wettelijke bibliotheek functies.  De eerste vierenhalve maand van 2021 was de bblthk gesloten (lockdown).  De nationale overheid heeft halverwege 2021 de bibliotheek-sector aangewezen als essentieel, waardoor  gelukkig de rest van het jaar de dienstverlening op de locatie kon doorgaan. Eén van deze diensten betrof de ondersteuning bij het installeren van de corona checkapp. In 2,5 week tijd heeft de bblthk zo'n 350 mensen daarbij kunnen helpen. De bblthk heeft in 2021 ruim 100 bijeenkomsten voor ontmoeting, debat en/of cultuur georganiseerd (deels online). Een hoogtepunt dit jaar was de officiële opening van de Wageningse Cultuurzomer door minister van Engelshoven in de bblthk  gevolgd door de verkiezing van de nieuwe stadsdichter. Ook een bijzonder moment betrof de start van het gastcurator-programma: een bijzondere Wageninger exposeert een door hem/haar geselecteerde collectie boeken en programmeert een avond bij deze collectie.  De bblthk maakt mogelijk dat inwoners kunnen lezen en zich kunnen ontwikkelen in taal, basisvaardigheden of andere vaardigheden. Het aantal leden is nagenoeg gelijk gebleven (een daling bij volwassenen, een lichte stijging bij de jeugd). Ook is de bblthk vaker actief buiten de muren van het gebouw. Zo is er afgelopen jaar in samenwerking met Solidez tweemaal een cursus ‘Koken binnen je budget’ in wijkhuis de Nude gegeven, waarbij de taalhuisdocent een leidende rol had. Een groot aantal online cursussen is in 2021 door de Koninklijke Bibliotheek beschikbaar gesteld voor alle bibliotheekleden. Op de bblthk-website is hiertoe toegang mogelijk gemaakt. De bblthk is aangewezen als één van de vijf proeftuinen in Nederland voor een project digitaal burgerschap; een van de maatschappelijke opgaven voor bibliotheken de komende jaren. In de bblthk is het project Monitor van de stad/ Stadslab gestart, waarbij inwoners een eigen onderzoek over hun leefomgeving kunnen starten en waarvan de verkregen data zichtbaar is op en fysiek dashboard in de bblthk (van luchtkwaliteit tot veiligheid, van zwerfafval tot speelplekken).

Door subsidiering van Museum De Casteelse Poort worden er permanente exposities en kortlopende tentoonstellingen over het verleden van Wageningen mogelijk gemaakt. Het museum is door de COVID-19 pandemie een deel van het jaar gesloten geweest. Het museum heeft een compensatie voor de misgelopen inkomsten gekregen. 

Op de site beeldbankwageningen.nl die wordt beheerd door het Gemeentearchief, zijn de beeldcollecties van het Gemeentearchief, museum De Casteelse Poort en de historische vereniging Oud Wageningen te raadplegen. Ook is daarop de digitale versie van de Wageningsche Courant 1855-1947 te vinden. De site wordt veel geraadpleegd.

De studiezaal van het Gemeentearchief is het hele jaar op de gebruikelijke bezoekdagen open geweest, ook tijdens de lockdowns. Men moest zich wel van tevoren aanmelden en het aantal bezoekers tegelijkertijd was maximaal 3. Het totale aantal bezoekers in 2021 was daardoor ongeveer gelijk aan vorig jaar, maar lager dan voorgaande jaren. Digitaal beschikbaar zijn de fotocollectie en de Wageningsche Courant, beide via de Beeldbank (zie aldaar). Op internet staat verder het archievenoverzicht met links naar inventarissen, en enkele indexen zijn daar ook raadpleegbaar. Op de gemeentelijke website vertellen enkele pagina's de geschiedenis van Wageningen. Voor uitbreiding van digitale dienstverlening van het archief is geen budget beschikbaar. De medewerkers van het Gemeentearchief publiceren regelmatig historische artikelen in o.a. het tijdschrift Oud Wageningen.

RTV Rijnstreek, de lokale omroep van Wageningen, krijgt jaarlijks een bekostiging voor haar activiteiten. Via radio en tv besteden zij aandacht aan lokale onderwerpen

Wat hebben we bereikt?

De Wageningse Cultuurzomer is gefaciliteerd. De Wageningse Cultuurzomer heeft in een tweede editie voor veel nieuwe samenwerkingen in het culturele veld gezorgd.  Het was een succesvolle editie, ondanks de beperkingen door corona en het slechte weer. 

In december 2021 is de functie cultuurontwikkelaar gestart.  De fte wordt bekostigd door de Junushoff en de bblthk gezamelijk. De cultuurontwikkelaar heeft werkbudget voor de thema's 'Samenwerking ' en 'Cultuur is van en voor iedereen' uit het Cultuur Actie Plan. 

De Wageningse Uitdaging is gestart met de  ruimtebank.

Gemeente Ede en Wageningen hebben eind 2021 een samenwerkingsagenda op het gebied van cultuur vastgesteld. De uitwerking en de eerste resultaten worden in 2022 verwacht. 

De gemeente heeft in overleg met ‘de Wageningse makers’ een tijdelijke subsidieregeling voor kunstenaars gemaakt. De middelen voor deze regeling komen uit de Rijksmiddelen voor coronasteun.