Programma 6 Maatschappelijke ontwikkeling

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Werk. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

Overige resultaten
We zetten actief in op de ontwikkeling van de talenten van uitkeringsgerechtigden met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt met onze activiteiten binnen het Werkpunt. Door de coronacrisis zijn deze trajecten in aangepaste vorm aangeboden. Daarnaast wordt met verschillende instrumenten (werkervaringsplekken, etc.) aansluiting gezocht bij het reguliere arbeidsproces. In 2020 is de premieregeling parttime werk toegevoegd aan dit instrumentarium. Met de detachering van SW-medewerkers en ons eigen aanbod aan beschutte werkplekken maken we werk passend bij de mogelijkheden van onze inwoners. Vanwege de coronacrisis zijn deze werkzaamheden in 2020 tijdelijk stilgelegd of aangepast. Een deel van ons bestand kenmerkt zich door een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Voor deze mensen zijn activiteiten georganiseerd waarmee we inzetten op de persoonlijke ontwikkeling van de inwoner.

In 2020 zijn 226 inwoners met een bijstandsuitkering uitgestroomd, waarvan 60 naar werk en 26 naar onderwijs. In 2020 is tevens de Stimuleringsregeling parttime werken van start gegaan,  waarmee een toename wordt beoogd van het aantal bijstandsgerechtigden dat parttime werkt. De eerste resultaten zijn hoopgevend: Ondanks de bijzondere arbeidsmarkt is er in 2020 aan 109 huishoudens een premie uitgekeerd en zijn er 'nieuwe' mensen aan de slag gegaan in een parttime baan. De definitieve resultaten volgen op een later moment.

Om ondernemers te ondersteunen bij de coronacrisis voeren we de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO) uit. In 2020 is 756 keer ondersteuning voor levensonderhoud en 16 keer ondersteuning in de vorm van een bedrijfskrediet toegekend.  

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Leefbaarheid. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van de monitor van Welsaam.

Stedelijke werkgroep/wijkteams : We hebben de inzet op de samenwerking van professionals in de buurt op de gebieden leefbaarheid en veiligheid in 2020 verder versterkt. Door alle partners is geïnvesteerd in de verdere opbouw van de buurtnetwerken.  De Taskforce Woonoverlast is in afstemming met de stedelijke werkgroep verder uitgewerkt, met name waar het de afstemming tussen de partners in de wijk betreft.  De wijkteams geven integraal uitvoering  aan het oppakken van complexe casuïstiek en zetten in op preventie van overlast.  

Vanwege de Coronacrisis hebben een aantal zaken geen doorgang kunnen vinden zoals de uitvoering van de wijkscan en de organisatie van studiedagen.

Het Meldpunt Discriminatie en Pesten “Vizier” heeft in 2020 67 meldingen ontvangen (2019:17 en 2018:12).
61 meldingen zijn ontvangen naar aanleiding van het “Chinezenlied” op radio 10 en het incident op de Bornsesteeg. Met vertegenwoordigers van de Chinese studentengemeenschap en met Ara (Anti Racist Association) zijn gesprekken gevoerd om te kijken hoe er bijgedragen kan worden aan bewustwording en verandering op deze onderwerpen. Dit wordt in 2021 verder uitgewerkt.

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Jeugd. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam

In 2020 is bewustwording vergroot rondom thema’s huiselijk geweld en kindermishandeling 2020  door middel van extra aandacht op deze thema's.  Zo zijn er twee webinars gehouden in samenwerking met Startpunt, Vrijwilligerscentrum Wageningen en Welsaam.  De training van vrijwilligers was gericht op het herkennen van signalen en wat te doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Op diverse plekken hebben ouders en jeugdigen hulp en advies gekregen bij vragen over opvoeden en opgroeien,  zoals bij het Startpunt, Consultatiebureau, schoolartsen, huisartsen en (school)maatschappelijk werk. Om ouders te ondersteunen in Coronatijd heeft het Startpunt extra webinars georganiseerd. De inloop Jeugd en Gezin is in ieder geval telefonisch bereikbaar gebleven. In 2020 is ongeveer hetzelfde aantal ouders en jongeren bereikt dan in 2019. Tijdens de sluiting van de scholen, zijn kinderen uit kwetsbare gezinnen zoveel mogelijk opgevangen dankzij goede samenwerking met en tussen scholen en kinderopvang. 

Voor jongeren zijn er extra activiteiten georganiseerd door  onder meer het Jongerenwerk en Sportservice Wageningen, waarbij ook aandacht is geweest voor het gesprek met jongeren over de effecten van de coronatijd.

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema ouderen. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

Elkaar ontmoeten is de basis voor het creëren van sociale netwerken, sociale samenhang en deelname aan de maatschappij. Welsaam heeft zich ingezet om de meest kwetsbare ouderen niet in isolement te laten geraken . Ontmoetingsactiviteiten en dagbestedingsactiviteiten hebben voor deze groep ouderen zo veel mogelijk doorgang gevonden met inachtneming van de maatregelen. Er is vooral gekeken naar wat nog wel kon in plaats van wat niet mocht. Daar waar fysieke ontmoeting niet mogelijk was zijn alternatieven gezocht om het contact met de doelgroep ouderen te onderhouden (huisbezoeken, telefonische contacten, zoombijeenkomsten etc.). In zijn algemeenheid is opgevallen dat veel ouderen zich tijdens de coronaperiode samen met hun netwerk prima wisten te redden.  De doelgroep ouderen met dementie en hun mantelzorgers hebben het deze coronaperiode extra zwaar gehad. Het Odensehuis zag bij velen toch wel een versnelling optreden van het ziekteproces. 

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Armoede. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam. 

Binnen Welsaam wordt het deelplan 'voorkomen van schulden en armoede' uitgevoerd. Ook vanuit de gemeente wordt met de Collectieve Aanvullende Zorgverzekering en het 'Ik-doe-mee'- fonds ingezet op het stimuleren van participatie in de samenleving en het verminderen van het negatieve effect van armoede op gezondheid. Daarnaast worden ook diverse vormen van financiële ondersteuning zoals de bijzondere bijstand en kwijtschelding van gemeentelijke lasten ingezet. In paragraaf 8 'gevolgen voor de minima' wordt uitgebreid ingegaan op het gebruik van de regelingen en hoeveel mensen er zijn geholpen.

Ook is er een laagdrempelige inloop voor  financiële vragen gestart in de vorm van een wekelijks inloopspreekuur, uitgevoerd door professionals en vrijwilligers. Daarnaast is in 2020 het project ‘actieagenda armoede’ gestart, in samenwerking met diverse maatschappelijke partners. Eind 2020 is de armoedemonitor opgeleverd. Deze monitor vormt de basis voor het vervolg waarin de herijking van het beleid en het instrumentarium verder wordt vormgegeven.

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema vrijwilligerswerk. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

Het Vrijwilligerscentrum bestond in 2020 25 jaar.  Aandacht voor het promoten van vrijwilligerswerk heeft plaatsgevonden tijdens de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie maar ook bij de lancering van een nieuwe vacaturebank en de interactieve tentoonstelling "Hart van Wageningen".  Van maart 2020 tot september 2020 is de Coronahulplijn van Welsaam actief geweest.  533 Wageningers hebben zich hiervoor als vrijwilliger aangemeld en er zijn 310 hulpvragen gesteld. Slechts een beperkt aantal hulpvragen waren echt corona gerelateerd.  De hulpvragen zijn uitgezet naar bestaande hulporganisaties (Helpende Hand, Rode Kruis, oproepteam Vrijwilligerscentrum, Solidez , etc.)  en naar de aangemelde vrijwilligers (104 zijn hiervan ingezet). De overige maanden van 2020 was de hulplijn van het Vrijwilligerscentrum actief (173 hulpvragen). Naast de aangemelde vrijwilligers voor de Coronahulplijn waren  372 "reguliere" vrijwilligers beschikbaar en 631 vrijwilligers voor flexklussen (bijv. voor festivals, markten, collectes etc.).

In 2020 hebben er 11 (online) scholingsactiviteiten plaatsgevonden waaraan 171 vrijwilligers deelnamen. 83 inwoners hebben ondersteuning gehad bij het vinden van vrijwilligerswerk: 29 mensen van het AZC, 18 migranten en 25 mensen met een beperking.

De gemeente heeft in 2020 vrijwilligers- cultuur en sportorganisaties wederom gewezen op de beschikbaarheid van vertrouwenscontactpersonen bij grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenscontactpersonen van het Vrijwilligerscentrum hebben 2 meldingen vanuit 2 verenigingen ontvangen en ondersteuning geboden. 

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Gezondheid. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

Overige resultaten:

Lekker in je vel :  In het kader van deze Wageningse aanpak gericht op  het stimuleren van een gezonde leefstijl en omgeving bij kinderen  zijn verschillende campagnes uitgevoerd waaronder een beweegcampagne, waterdrinkcampagne en groente-en fruitcampagne. In aangepaste vorm in verband met corona.  De campagnes zijn breed onder de aandacht gebracht via abri's, social media,  acties op scholen en kinderopvang, waarmee een groot aantal kinderen is bereikt. In 2020 is een evaluatieonderzoek gestart naar de lekker in je vel  aanpak, resultaten hiervan worden begin 2021 verwacht. 

Frisvalley: Wageningen heeft vanuit het regionale alcoholmatigingsproject Frisvalley in 2020 deelgenomen aan de campagne 'Ik pas' . In november hebben we ons aangesloten bij de landelijke Alcoholactieweek 'Zien drinken. Doet drinken.' 

Kansrijke Start:  In 2020 is gerealiseerd dat Wageningse verloskundigen en gynaecologen/verloskundigen vanuit het Ziekenhuis Gelderse Vallei werken met een nieuwe vragenlijst (Mind2care) die zwangere vrouwen thuis kunnen invullen als aanvulling op het intakegesprek bij de verloskundigen. Hiermee hopen verloskundigen kwetsbare vrouwen eerder in beeld te hebben. Daarnaast is geïnvesteerd in de informatiedeling met  gynaecologen en verloskundigen over het lokale ondersteuningsaanbod in Wageningen met het oog op betere doorverwijzing,.

Lokaal preventieakkoord : In 2020 zijn de voorbereidingen gestart om in 2021 aan de slag te gaan met een lokaal preventieakkoord, gebaseerd op het landelijke preventieakkoord. Met het lokale akkoord brengen we een duidelijke focus aan voor ons preventieve jeugdgezondheidszorg beleid en richten we ons op de thema's overgewicht, roken, middelengebruik en mentale gezondheid jongeren.

Stimuleren groente- en fruitconsumptie van jonge kinderen via kinderdagverblijven: In 2020 is in samenwerking met de WUR en 5 Wageningse kinderdagverblijven in de aandachtswijken een nieuw onderzoek gestart. Doel van het onderzoek is om effectieve en praktische methoden te vinden om de groente- en fruitconsumptie van jonge kinderen te vergroten. Medewerkers van de kinderdagverblijven gaan in 2021 een aantal methoden toepassen in de dagelijkse praktijk. Hiermee zullen zo'n 150 jonge kinderen worden bereikt.

Pilot Nutriprofiel:  De voorbereiding voor de uitvoering van dit project, gericht op het stimuleren van een gezonder eetpatroon, heeft  in 2020 plaatsgevonden, de daadwerkelijke start is uitgesteld in verband met de coronabeperkingen.

Huiselijk geweld en Kindermishandeling : In 2020 is extra aandacht gegeven aan het gebruik van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling,  de Verwijsindex en Veilig Thuis, zie ook 6.1.3.  Daarnaast zijn er trainingen gehouden voor medewerkers van het Startpunt en partners vanuit het sociaal-maatschappelijk veld over eergerelateerd geweld.  Vanwege de impact van de lockdown  op de thuissituatie is door het Startpunt extra ingezet op bekendmaking van het hulpaanbod bij geweld thuis. In 2020 heeft  Veilig Thuis 126  meldingen ontvangen en zijn er 2 tijdelijke  huisverboden opgelegd.  Vanwege de impact van de lockdown  op de thuissituatie is extra ingezet op bekendmaking van het hulpaanbod bij geweld thuis. 

Maatschappelijke Opvang (MO): In 2020  hebben 12  personen gebruik gemaakt van de lokale MO in Wageningen.  Deze opvang vond plaats in 8 woningen die door de Woningstichting hiertoe aan de gemeente zijn verhuurd. 

Beschermd Wonen (BW):  In 2020 hebben we nieuwe zorgvormen gecontracteerd: Beschermd Thuis en Zelfstandig Wonen in gezamenlijkheid. Deze vormen ondersteunen de stap van wonen in een instelling naar zelfstandig wonen. Hierbij is zowel aandacht voor de bewoner als de direct omwonenden. Deze zorgvormen kunnen bij verschillende woonzorgconcepten worden toegepast.

Gezondheid in Coronatijd: In 2020 is vanuit het Coronateam Wageningen ingezet op  monitoring en ondersteuning van inwoners die extra kwetsbaar zijn als gevolg van de coronamaatregelen.  Zo is  in samenwerking met de partners van Welsaam  Coronahulp Wageningen opgestart en is ingezet op continuering van het aanbod van dagbesteding en activiteiten voor kwetsbare groepen.  Met de GGD heeft intensief overleg plaatsgevonden over coronagerelateerde zaken waaronder het test- en vaccinatiebeleid,  de lokale bestrijding van Corona en de voorlichting aan studenten. De huisartsen zijn ondersteund bij de jaarlijkse griepvaccinatie. 

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema mantelzorg. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

In 2020 is de samenwerking met het Startpunt, wijkverpleging en casemanagers dementie verder geïntensiveerd. Dit om in een vroegtijdig stadium de mantelzorger te ondersteunen. In 2020 zijn  de contacten met organisaties betrokken bij de jonge mantelzorger verstevigd o.a. middels uitreiking van een informatiedossier over jonge mantelzorgers. Met 35 jonge mantelzorgers zijn contacten gelegd.

Mantelzorg Wageningen heeft in coronatijd alle mantelzorgers pro-actief benaderd en geholpen. Hulp werd o.a. geboden door vrijwilligers van Coronahulp, Voor waarderingsactiviteiten  die niet door konden gaan  zijn corona proof varianten bedacht, zoals een cadeaupakket. In de 2e helft van 2020 zijn de netwerkcoaching, maatjesproject, cursus omgang met dementie en training mindfulness weer coronaproof van start gegaan. In 2020 zijn er 71 nieuwe mantelzorgers ingeschreven (30 hiervan via het mantelzorgcompliment).  De gemeente Wageningen heeft 625 mantelzorgcomplimenten uitgereikt (2019: 598).

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema mensen met een beperking. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam.

Voor mensen met een beperking is passende zorg beschikbaar via het Startpunt waar formele en informele zorg (Welsaam) samenwerken.  Mensen met een beperking ontvangen diverse vormen van vrijwillige hulp (maatjes, vervoer, boodschappenhulp etc.). De klankbordgroep GGZ denkt mee over de uitvoering van het beleid. De werkgroep Wageningen Inclusief richt zich op signalen uit de stad welke  inclusie/toegankelijkheid beperken en proberen daar verandering in te brengen (bijv.  goot Hoogstraat). Ook geven zij voorlichting over inclusie. In verband met corona is de werkgroep alleen begin 2020 bij elkaar geweest.

Door de gemeente bekostigde activiteiten zijn zoveel mogelijk voor iedereen toegankelijk. Toegankelijkheid is onderdeel van de subsidievoorwaarden.

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema Statushouders/vluchtelingen. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van de monitor van Welsaam.
Iedere statushouder wordt z.s.m. nadat hij/zij in Wageningen is komen wonen actief gestimuleerd om een vorm van werk of studie te gaan doen en wordt daarin ondersteund door de gemeente en Welsaam. Ook zijn statushouders ondersteund bij de integratie en het eigen maken van de Nederlandse taal. 

Wat hebben we bereikt?

Welsaam voert binnen Samen Wageningen de preventieve hulp en ondersteuning uit op het thema vrijetijdsbesteding. In de bijlage Monitor 2020 Welsaam staan de resultaten van Welsaam. Er is een divers aanbod van activiteiten voor elke leeftijdsgroep zowel in de buitenruimte alsook in de diverse locaties van Welsaam. Vanuit de gemeente wordt het Ik doe mee fonds ingezet op het stimuleren en mogelijk maken van participatie in de samenleving door minima.

Zie ook hoofdstuk 9 Sport en cultuur.

Wat hebben we bereikt?

In 2020 vierden we 75 jaar Vrijheid. Wageningen45 ontving subsidie voor de uitvoering van een jaar-rondprogramma in het kader van Vrede en Vrijheid. Alle Wageningers zijn opgeroepen een activiteit te organiseren in het kader van 75 jaar Vrijheid. De gemeente heeft naast de reguliere activiteiten die ze organiseert als adopties van monumenten, de coördinatie van deze lokale initiatieven op zich genomen. Helaas hebben door corona niet alle activiteiten doorgang kunnen vinden en zijn ze uitgesteld. 4 en 5 mei zijn niet zo groots herdacht en gevierd als bedacht maar zeker op een mooie, indrukwekkende manier.  Wageningen heeft zich goed geprofileerd als Stad der Bevrijding op 5 mei in een live uitzending op de NOS.  Samen met  Wageningen45 zijn we in de tweede helft van 2020 gestart met het werken aan een gezamenlijke Toekomstvisie Herdenken, Vieren en Agenderen.

Wat hebben we bereikt?

In 2020 hebben scholen zich inschreven voor verschillende scholenprojecten in het kader van 75 jaar Vrijheid. Alle scholen hebben meegedaan (via het kunstmenu). Daarnaast zijn er vrijheidslessen verzorgd op de scholen over vrede, vrijheid, veiligheid, mensenrechten en democratie. Voor volwassenen zijn er lezingen, colleges, voorstellingen en bijeenkomsten georganiseerd in deze thema's. Een aantal activiteiten in het kader van 75 jaar Vrijheid zijn vanwege corona doorgeschoven naar 2021.

Wat hebben we bereikt?

De veteranencafes en inhoudelijke bijeenkomsten voor veteranen konden vanaf maart 2020 niet meer door gaan vanwege corona. We hebben we onze waardering op een andere manier laten blijken. De veteranen werden op verschillende momenten thuis verrast met een boek, een kaart van de burgemeester en een herinneringsmunt. Helaas kon het Defilé op 5 mei vanwege corona niet doorgaan.

Wat hebben we bereikt?

In januari 2020 vond de uitwisseling tussen leerlingen en leerkrachten van Pantarijn en Töröck Ignaz Gymnasium uit Gödöllo plaats. In verband met corona werden alle overige geplande activiteiten met de partnersteden Gödöllo en Mörfelden-Walldorf in 2020 geannuleerd. We hebben digitaal contact gehouden met de partnergemeenten en de betrokken stichtingen.