Paragraaf 6 Lokale heffingen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Deze paragraaf geeft inzicht in de heffingen van de gemeente. Hierbij gaat het zowel om de gebonden als de ongebonden heffingen. Van gebonden heffingen is het bestedingsdoel wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de afvalstoffenheffing. Van ongebonden heffingen is het bestedingsdoel niet wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de OZB, de onroerendezaakbelasting. De baten en lasten van de ongebonden heffingen maken ook deel uit van het programma Algemene dekking en onvoorzien. De baten en lasten van de gebonden heffingen zijn meegenomen in de desbetreffende programma’s.

De lokale heffingen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Deels dienen ze als algemeen dekkingsmiddel voor de gemeentelijke uitgaven, deels ter verrekening van de kosten van de specifieke dienstverlening. Wageningen kent de volgende lokale heffingen:

Ongebonden:

  • Onroerendezaakbelastingen (OZB)
  • Hondenbelasting
  • Parkeerbelastingen
  • Precariobelasting (bovengronds)
  • Precariobelasting (voor kabels en leidingen)
  • (Water)toeristenbelasting
  • Reclamebelasting

Gebonden:

  • Afvalstoffenheffing
  • Rioolheffing
  • Leges
  • Scheepvaartrechten
  • Veergelden
  • Begraafrechten
  • Marktgelden

Voor diverse heffingen voert de gemeente een kwijtscheldingsbeleid voor de minima.

Belastinggrondslag

Terug naar navigatie - Belastinggrondslag

Jaarlijks stelt de gemeenteraad de tarieven voor de lokale heffingen vast in de belastingverordeningen. In de raadsvergadering van 9 november 2021 zijn de belastingverordeningen voor 2022 vastgesteld.

Na de raadsvergadering van 8 november 2021 is de volgende verordening voor 2022 gewijzigd:

  • De verordening onroerende zaakbelastingen 2022 is op 14 februari 2022 door de raad gewijzigd, wegens aanpassing van de tarieven aan de waardeontwikkeling van de panden.

Belastingopbrengsten

Terug naar navigatie - Belastingopbrengsten

De belastingopbrengsten per belasting zijn in onderstaande tabel weergegeven.

Programma Opbrengst (x € 1.000) Rekening 2021 Begroting 2022 Rekening 2022 Verschil 2022
1 Veergelden 549 776 687 -89
1 Parkeerbelasting 1.014 1.192 1.177 -15
2 Marktgelden 54 90 75 -15
2 Scheepvaartrechten 439 456 452 -3
3 Begraafrechten 501 500 588 88
4 Afvalstoffenheffing 5.084 5.348 5.480 132
4 Rioolheffing 2.099 2.225 1.964 -260
12 OZB 12.473 13.034 13.221 187
12 Hondenbelasting 171 158 153 -4
12 Toeristenbelastingen 103 235 237 2
12 Precariobelastingen 1.571 110 130 20
12 Reclamebelasting 122 4 6 2
2, 3, 8, 9 en 11 Leges 2.209 1.849 2.222 374
Totaal 26.388 25.976 26.393 417

De totale werkelijke opbrengst is 3,8% hoger dan begroot. Tussen de diverse belastingen zijn positieve en negatieve verschillen in de resultaten. De afwijkingen boven de € 25.000 worden hieronder kort toegelicht.

Veergelden

Als gevolg van hogere brandstofkosten is het niet gelukt de exploitatie over 2022 break even af te sluiten. Het resterende tekort van bijna € 38.000 is overigens exclusief de nog toe te rekenen overhead. De retributie inkomsten hadden begin 2022 nog te lijden onder invloed van corona maatregelen. De gemeente is via de algemene uitkering voor gemiste inkomsten gecompenseerd.

Parkeerbelasting

De parkeeropbrengsten stonden begin 2022 nog onder druk vanwege corona maatregelen. Desondanks is het, op ongeveer € 15.000 na, gelukt de begrote inkosten te realiseren. Voor de gemiste inkomsten is de gemeente via de algemene uitkering gecompenseerd.

Marktgelden

De marktgelden bleven ongeveer € 15.000 achter bij de begroting. Door op de kosten te sturen is het saldo van baten en lasten conform de begroting budgettair neutraal geëindigd.   

Begraafrechten

Er zijn dit jaar meer grafrechten afgekocht en er hebben, incidenteel, meer begrafenissen plaatsgevonden. Er kon dit jaar meer geld in de voorziening worden gestort dan er onttrokken werd  voor (groot) onderhoud.

Afvalstoffenheffing

De inkomsten uit de afvalstoffenheffing zijn € 132.000 hoger dan begroot door met name meer kamerverhuur dan begroot.

Rioolheffing

De opbrengsten uit de rioolheffing zijn € 259.000 lager dan geraamd. Bij de raming voor 2022 hebben we rekening gehouden met een korting op de rioolheffing (ten koste van de voorziening riolering).

OZB

Positief resultaat OZB € 187.000,--: 
De WOZ is dynamisch en de OZB is daarom lastig te voorspellen. In 2021 zijn er bijvoorbeeld 272 WOZ objecten uit Buitenoord bijgekomen. Deze objecten hadden in 2021 alleen nog een grondwaarde (bouwterrein). In 2022 waren deze woningen gereed en dan worden ze volledig gewaardeerd. In 2022 zijn er 184 objecten in Buitenoord bijgekomen.

Precariobelasting

De precariobelasting kabels en leidingen wordt vanaf 2022 niet meer geheven.

Reclamebelasting:

In verband met de uitvoering van de motie 4M12 Ondersteuning ondernemers binnenstad is de reclamebelasting over 2022 niet geïnd, maar wel uitgekeerd aan de St. Ondernemers Wageningen. Dit verklaart grotendeels het nadeel van € 118.000. De uitkering aan de St. Ondernemers Wageningen is gedekt door een onttrekking uit de onbestemde reserve.

Leges

Na de  beperkingen tijdens Corona laat 2022 op alle titels in de legesverordening meer opbrengsten zien dan begroot. Op Titel 1 gaat het om € 153.000 waaronder meer activiteiten bij burgerzaken dan verwacht (zoals uittreksels, naturalisaties en reisdocumenten).  Op Titel 2 gaat het om € 202.000 meer opbrengsten dan begroot. Dit betreft met name de leges bouwvergunningen vanwege een aantal grote bouwplannen zoals Vakschool Wageningen en Haarweg/Buitenoord. Op Titel 3 gaat het om € 14.000 meer opbrengsten vanuit leges APV-evenementen. 

Kwijtschelding

Terug naar navigatie - Kwijtschelding

Op basis van een inkomen van 100% van de bijstandsnorm verleent de gemeente kwijtschelding voor de afvalstoffenheffing (eerste set containers), de rioolheffing en de hondenbelasting (1e hond). Daarnaast kunnen inwoners in aanmerking komen voor een vergoeding voor de aanschaf van een nationaal paspoort, een zakenpaspoort, een reisdocument voor vluchtelingen, een reisdocument voor vreemdelingen of een Nederlandse identiteitskaart. De verleende kwijtscheldingen zagen er als volgt uit:

  Rekening 2021 Rekening 2022
Onderdeel Aantal huishoudens Bedrag x € 1.000 Aantal huishoudens Bedrag x € 1.000
Afvalstoffenheffing 754 206 703 197
Rioolheffing 753 79 705 63
Hondenbelasting 94 9 83 6
Paspoort / id-kaart etc. 18 1 15 1
Precariocompensatie 1447 48 300 8

Kostendekkendheid heffingen

Terug naar navigatie - Kostendekkendheid heffingen

Sinds de begroting 2017 moet een onderbouwing gegeven worden van de mate van kostendekkendheid van de gebonden heffingen en de daarbij gehanteerde uitgangspunten. Uitgangspunt bij de heffingen in Wageningen is al jaren dat iedere heffing 100% kostendekkend is. Bij de afvalstoffen- en rioolheffing is dat bovendien inclusief de kosten van de kwijtschelding. We geven hieronder de onderbouwing.

Voor de overhead geldt het volgende: de directe uren worden verhoogd met een opslagpercentage. Het opslag-percentage wordt bepaald door de verhouding indirecte/directe kosten van de totale apparaatskosten. Dit percentage bedraagt 80%.

Opbrengst (x € 1.000) Afvalstoffen- heffing Riool- heffing Veer- gelden Begraaf- rechten Markt- gelden Scheepvaart- recht
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente 4.828 1.901 330 329 51 507
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen 391 338 93 43 0 150
Netto kosten taakveld 4.436 1.563 238 286 51 357
Overhead incl. (omslag) rente 348 267 853 353 45 102
BTW 696 135 0 0 0 0
Totaal toe te rekenen kosten 5.481 1.963 1.091 639 96 459
Opbrengst heffingen 5.480 1.964 662 588 75 452
Dekking 100% 100% 61% 92% 78% 98%

 

Voor de leges geldt wettelijk dat het totaal van de gehele verordening ten hoogste kostendekkend mag zijn. Hieronder geven we de kostendekkendheid per titel aan.

Volledige omschrijving per titel:

Titel 1: Algemene dienstverlening

Titel 2: Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/ omgevingsvergunning

Titel 3: Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn

Opbrengst (x € 1.000) Titel 1 Titel 2 Titel 3
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente 1.133 1.532 296
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen 60 178
Netto kosten taakveld 1.073 1.354 296
Overhead incl. (omslag) rente 607 103 208
BTW
Totaal toe te rekenen kosten 1.680 1.457 504
Opbrengst heffingen 558 1.565 45
Dekking 33% 107% 9%

Belastingdruk

Terug naar navigatie - Belastingdruk

Er zijn verschillende organisaties die met regelmaat de ontwikkeling van de lokale lasten volgen. Een van de meest neutrale en consistente onderzoeken is het jaarlijkse onderzoek van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden).

Voor een meerpersoonshuishouden waarvan de bewoners tevens eigenaar van de woning zijn, komt Wageningen in de Atlas van de lokale lasten 2022 van het COELO binnen de provincie Gelderland op de 45e plaats van de 51 gemeenten. De tabel voor de eerste 45 gemeenten ziet er als volgt uit:

Nr Gemeente € per huishouden Rangnummer landelijk
1 Aalten 668 2
2 Nijkerk 679 4
3 Harderwijk 724 11
4 Putten 728 13
5 Ede 740 16
6 Epe 746 19
7 Overbetuwe 747 22
8 Nunspeet 767 29
9 Oost Gelre 790 37
10 Elburg 828 77
11 Druten 832 80
12 Wijchen 842 87
13 Berkelland 851 96
14 Oldebroek 853 100
15 Rheden 857 102
16 Zutphen 870 122
17 Oude Ijsselstreek 877 133
18 Winterswijk 884 141
19 Barneveld 892 147
20 Berg en Dal 892 148
21 Duiven 892 149
22 Beuningen 903 162
23 Doetinchem 908 168
24 Scherpenzeel 914 176
25 Voorst 914 177
26 Zevenaar 915 178
27 Tiel 917 182
28 Apeldoorn 919 185
29 Maasdriel 922 194
30 West Maas en Waal 926 199
31 Lochem 932 201
32 Heumen 948 220
33 Arnhem 949 221
34 Montferland 953 228
35 Zaltbommel 954 229
36 Culemborg 965 239
37 Westervoort 969 244
38 Heerde 973 250
39 Nijmegen 1011 283
40 Bronckhorst 1013 285
41 Doesburg 1016 287
42 Hattem 1020 288
43 Neder-Betuwe 1023 294
44 Lingewaard 1034 297
45 Wageningen 1037 298

 

Ontwikkeling landelijk rangnummer

In onderstaande grafiek is de positie van Wageningen weergegeven op de landelijke ranglijst ten opzichte van de gemeente met de hoogste positie. Omdat het totale aantal gemeenten in Nederland langzaam afneemt, dalen hoge posities automatisch. Vanaf 2013 daalt Wageningen gestaag op de ranglijst, zowel in Gelderland als landelijk. Vanaf 2016 zien we een ontwikkeling waarbij de positie van Wageningen op de ranglijst een minder stabiel verloop laat zien, maar door de jaren heen wel een duidelijke daling van de positie op de ranglijst zichtbaar is.