Hierbij bieden wij u de Kadernota 2021 aan. De kadernota bevat informatie waarmee we beogen uw raad in staat te stellen richting te geven aan de begroting 2022-2025
Ambities versus beschikbare middelen
In lijn met het landelijke beeld, zien we ook in Wageningen toenemende druk op de financiële middelen, en als gevolg daarvan spanning op het realiseren van onze ambities. Ambities die overigens in belangrijke mate worden beïnvloed en soms worden opgelegd door landelijke wet- en regelgeving. Zoals bijvoorbeeld bij het sociaal domein, de omgevingswet en de maatregelen ten aanzien van duurzaamheid en energietransitie.
De gevolgen van de coronacrisis voor de samenleving zijn groot. De crisis heeft impact op alle beleidsterreinen. Daarnaast verkeren gemeenten financieel al langer in zwaar weer door de tekorten op het sociaal domein (jeugdzorg en wet maatschappelijke ondersteuning) zoals inmiddels ook wordt erkend door het kabinet. En tot slot staat de organisatie steeds meer onder druk. We moeten ons richten op wat de samenleving nu van ons nodig heeft, binnen het beschikbare geld en de capaciteit. Er zijn keuzes nodig.
Werken aan een duurzaam financieel gezond Wageningen
We willen socialer, duurzamer en groener uit de crisis komen en ook de kansen benutten die deze tijd met zich meebrengt. Zo zorgen we dat Wageningen duurzaam financieel gezond wordt.
Het college van B&W en de gemeenteraad hebben naar aanleiding van onder meer de coronacrisis en de financiële situatie nieuwe ambities, doelen en resultaten voor 2021-2024 opgesteld (notie Keuzes voor een Nieuwe Toekomst). De gemeente Wageningen werkt aan een financiële huishouding die gezond en robuust is. Met deze kadernota bouwen we verder aan de uitgangspunten van de Gemeente Wageningen.
COVID-19
De coronapandemie heeft grote impact op de economie van de stad. Op ondernemers, werknemers, werkzoekenden, bezoekers. Het heeft nadrukkelijk aangetoond dat voor de korte én de lange termijn we ons denken en doen moeten veranderen. We hebben gemerkt dat we nog integraler moeten werken. Meer integraliteit tussen bijvoorbeeld participatie en economie, tussen kenniseconomie, (reguliere) MKB en de Binnenstad, tussen wonen, sport en recreatie en groen, tussen lokaal en regionaal.
Corona heeft veel nieuwe en hernieuwde contacten, formele en informele verbanden en werkwijzen en inzichten opgeleverd. De afgelopen periode heeft verschillende verbeterpunten aan het licht gebracht. De toekomstige periode vergt een doorontwikkeling van deze ingezette lijn en vraagt om een visie op de rol van de economie en de rol en taak van de gemeente hierin. Het vraagt ook om andere werkwijzen en organisatie van deze rollen en taak.
We gaan daarom een visie opstellen om deze veranderde rol beter tot zijn recht te laten komen en op een goede wijze in de organisatie in te bedden.
De benodigde integraliteit is ook waar te nemen bij de regionale vraagstukken die op ons af komen. U kunt hierbij denken aan de Strategische Agenda FoodValley, de investeringsagenda Agrifood 2030 met daarbij als onderdeel het vestigingsklimaat dat een brede, integrale scope heeft en niet alleen op werken en wonen, de steeds grotere verwevenheid tussen economische vraagstukken en de onderwerpen die we met arbeidsmarktregio aanpakken en de verstedelijkingsstrategie. Deze laatste vindt u ook terug bij programma 3. Naast de ruimtelijke aspecten zoals de woningbouwopgave, is het ook belangrijk om te bedenken dat de bewoners van deze woningen willen werken, ontmoeten, recreëren en ontspannen.
Op basis van de actieplannen die we opstelden vorige zomer zijn we aan de slag gegaan om de Coronamaatregelen zo goed en soepel mogelijk te laten landen in Wageningen. Met name voor de binnenstadondernemers was en is dit een zware tijd. Naast de directe maatregelen, hebben we in nauw en goed overleg met de ondernemers gewerkt aan het goed organiseren van versoepelingen en het promoten van de binnenstad waar mogelijk. Het samen met ondernemers voorbereiden van activiteiten en het (weer) bruisend maken van de binnenstad levert meerwaarde op.
Zo werken we samen aan het Actieprogramma Binnenstad wat een levend document is. In dit programma stemmen we af welke acties nodig zijn en uitgevoerd kunnen worden binnen de geldende maatregelen. Van aanpak leegstand tot parkeren, van (cultuur)evenementen tot Shoplichten, van stroomvoorziening Torckpark tot binnenstadsmakelaar.
Voor de langere termijn werken we samen aan een Herstelplan.
Ook hebben we nauw contact met de Provincie mede in het kader van de Vitale binnenstad en Steengoed Benutten. De lopende ontwikkelingen en bestaande ambities in de binnenstad hebben we gepresenteerd aan een bestuurlijke en ambtelijke vertegenwoordiging van de Provincie. Diverse ontwikkelingen zijn in volle gang (Duivendaal, Vrijheidskwartier etc.) of worden in verkennende zin opgepakt om te dienen als input voor de visie bebouwde kom met speciale aandacht voor de binnenstad (Parkeergarage, Stadsgracht).
Ten aanzien van het Biodiversiteitsplan, dat we samen gaan ontwikkelen met WUR en Nioo, zullen universiteit en ecologisch instituut een aantal opdrachten uitvoeren ter lering en voorbereiding. Vervolgens verwachten wij dit plan 2021 voor te leggen aan de raad en dan de uitvoering van concrete projecten vanaf 2022 op te pakken.
Voor wat betreft Wagenings groen werken we de komende jaren ook verder aan de vergroening van de binnenstad. Ook de achterstand in herplantplicht zullen we gaan inlopen. Daarnaast zetten op dit gebied in op kansen-gestuurd beheer, wat inhoudt dat we onderzoeken hoe we slimmer kunnen werken en structurele investeringsruimte kunnen begroten.
Sterker uit de crisis
Aan de slag met de drie uitgangspunten.
‘Socialer, duurzamer en groener uit de crisis’
Dit houdt in: richten op herstel uit de crisis en steun geven aan mensen en sectoren die financiële problemen hebben door het verlies van inkomen. Nieuw werk stimuleren dat bijdraagt aan de energietransitie, duurzame bouw en initiatieven die de stad groener maken. Blijvend minder gebruik van de auto als vervoersmiddel als kans pakken.
‘Bijzondere aandacht voor de binnenstad en de sport- en cultuursector’
De horeca en detailhandel, sportverenigingen en de cultuursector zijn hard geraakt door de crisis. Dit vraagt om extra inzet voor deze sectoren. Er wordt gewerkt aan een plan voor de binnenstad in samenwerking met de Provincie.
‘Slimmer organiseren en financieren’
Benutten van kansen voor (co)financiering vanuit regio, rijk, provincie en Europa. Duurzaam samenwerken met de WUR, provincie, andere gemeenten, ondernemers, onderwijs en sociale partners zoals Jeugdzorg. En kijken naar kansen om in de gemeentelijke organisatie het werk beter te organiseren.
Speerpunten voor 2021-2025
Uit de ambities voor 2021-2025 zijn op basis van de uitgangspunten vervolgens speerpunten benoemd, wat inhoudt dat deze onderwerpen de komende periode bijzondere aandacht krijgen. De speerpunten zijn verwoord in de doelenboom uit de notitie Keuzes voor een Nieuwe Toekomst (bijlage 1).