Paragraaf 6 Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft inzicht in de gemeentelijke (lokale) heffingen en belastingen. Hierbij gaat het zowel om de gebonden als de ongebonden heffingen en belastingen. Van gebonden heffingen en belastingen is het bestedingsdoel wettelijk bepaald, bijvoorbeeld de afvalstoffenheffing. Van ongebonden heffingen en belastingen is het bestedingsdoel niet wettelijk bepaald, bijvoorbeeld de OZB (onroerendezaakbelasting). De baten en lasten van de ongebonden heffingen en belastingen maken deel uit van het programma Algemene dekking en onvoorzien. De baten en lasten van de gebonden heffingen en belastingen zijn meegenomen in de betreffende programma’s.

De lokale heffingen en belastingen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Deels dienen heffingen en belastingen als algemeen dekkingsmiddel voor de gemeentelijke uitgaven, deels ter verrekening van de kosten van de specifieke dienstverlening. Wageningen kent de volgende lokale heffingen en belastingen:

Ongebonden:

• Onroerendezaakbelastingen (OZB)
• Hondenbelasting
• Parkeerbelastingen
• Precariobelasting (bovengronds)
• Toeristenbelasting en watertoeristenbelasting
• Reclamebelasting

Gebonden:

• Afvalstoffenheffing
• Rioolheffing
• Leges
• Scheepvaartrechten
• Veergelden
• Begraafrechten
• Marktgelden

De gemeente heeft een kwijtscheldingsbeleid voor de minima. Na het overzicht heffingen en belastingen wordt het kwijtscheldingsbeleid toegelicht.

Ongebonden:

Onroerende-zaakbelastingen (OZB)

Gegevens	Percentage 2024	Voorlopig percentage 2025
Eigenaren woningen	0,11599	0,11863
Gebruikers	0,31445	0,32305
Eigenaren niet-woningen	0.39273	0.40347

Voor nadere informatie over de OZB verwijzen we naar de Verordening onroerende-zaakbelasting 2025. De definitieve percentages worden voor 31 december 2024 vastgesteld en gepubliceerd.

Parkeerbelastingen

De parkeertarieven worden in 2025 geïndexeerd met 3,3%. De uurtarieven worden rekenkundig afgerond op € 0,05, de overige tarieven op € 0,50.

Reclamebelasting

In 2014 heeft de raad besloten de bedragen jaarlijks te indexeren met de CBS dienstprijs index. Voor 2025 bedraagt deze 4,1%. De tarieven voor 2025 worden voor de:
Hoogstraat: € 794,50 (2024: € 763,21) en voor de 
overige straten: € 595,87 (2024: € 572,40). 

Precariobelasting

Vanaf 2022 heft de gemeente geen precariobelasting meer voor kabels en leidingen. De tarieven precariobelasting bovengronds worden voor 2025 geïndexeerd met 3,3%; als basis voor de berekening zijn de niet-afgeronde tarieven van 2024 gebruikt.

Hondenbelasting

De tarieven hondenbelasting worden in 2025 geïndexeerd met 3,3%; als basis voor de berekening zijn de niet-afgeronde tarieven van 2024 gebruikt. 

Toeristenbelasting en watertoeristenbelasting

De tarieven toeristenbelasting en watertoeristenbelastingen worden in 2025 geïndexeerd met 3,3%; als basis voor de berekening zijn de niet-afgeronde tarieven 2024 gebruikt.

Gebonden:

Afvalstoffenheffing

De tarieven voor de afvalstoffenheffing  zijn in 2025 gelijk aan 2024. In de tabel worden de tarieven voor de eerste set containers per zelfstandige woning vermeld.

Gegevens	Tarief 2024	Tarief 2025
Eenpersoonshuishoudens	270,75	270,75
Meerpersoonshuishoudens	351,98	351,98

Rioolheffing

De tarieven voor rioolheffing worden in 2025 geïndexeerd met 4,1%. In de tabel worden de tarieven voor woningen vermeld. 

Gegevens	Tarief 2024	Tarief 2025
Eenpersoonshuishouden	127,62	132,85
Tweepersoonshuishouden	153,08	159,36
Meerpersoonshuishouden	178,54	185,86

Leges

De tarieven leges in de hoofdstukken 1, 2 en 3 worden in 2025 met 3,3% geïndexeerd, voor zover het geen tarieven betreft die landelijk worden vastgesteld (zoals reis- en identiteitsdocumenten en rijbewijzen).

Veergelden

De tarieven voor veergelden zijn in 2025 gelijk aan 2024.

Scheepvaartrechten

De tarieven voor scheepsvaartrechten worden grotendeels geïndexeerd met 3,3%. De overige tarieven worden op basis van een benchmarkonderzoek aangepast. Dit gaat om de volgende artikelen van de Verordening:

art. 9.1a t/m 9.1e (havengelden per keer), artikel 10 (havengelden per tijdvak) en 11.2 (levering elektriciteit).

Begraafrechten

De tarieven in de verordening begraafrechten worden in 2025 geïndexeerd met 3,3%.

Marktgelden

De tarieven voor de marktgelden worden in 2025 geïndexeerd met 3,3%. De tarieven voor het leveren van elektriciteit worden in 2025 bijgesteld op basis van de actuele energieprijzen. 

De gemeente voert een actief en maximaal kwijtscheldingsbeleid voor inwoners met een minimum inkomen. Kwijtschelding wordt verleend op basis van een inkomen van 100% van de bijstandsnorm. Kwijtschelding wordt in 2025 verleend voor de afvalstoffenheffing (begroot € 245.000), het rioolrecht (begroot € 80.000) en de hondenbelasting (1e hond, begroot € 9.000). Daarnaast kunnen minima in aanmerking komen voor vergoeding van de legeskosten van identiteitsbewijzen (begroot € 4.000). Naar verwachting zullen circa 800 huishoudens gebruik maken van de kwijtschelding voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht, 100 huishoudens van de kwijtschelding hondenbelasting en 50 huishoudens van de kwijtschelding leges reisdocumenten.

Voor ondernemers als natuurlijke persoon bestaat onder bepaalde voorwaarden ook de mogelijkheid kwijtschelding te krijgen voor de genoemde heffingen en belastingen.

Voor de gebonden heffingen mag een gemeente niet meer dan de haar gemaakte kosten doorrekenen in de tarieven. Wageningen streeft naar een kostendekking van 100% per heffing. De kosten van de kwijtschelding mogen hierbij meegerekend worden. 

Voor toerekening van de overhead geldt het volgende: de directe uren worden verhoogd met een opslagpercentage. Het opslagpercentage wordt bepaald door de verhouding indirecte/directe kosten van de totale apparaatskosten. Het opslagpercentage voor 2025 bedraagt 80%.

Bedragen (x € 1.000)	Afvalstoffenheffing	Rioolheffing	Veergelden	Begraafrechten	Marktgelden	Scheepvaartrechten
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente	5.067	2.331	942	553	91	481
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen	454	463	25	178	0	2
Netto kosten taakveld	4.613	1.868	917	375	91	479
Overhead incl. (omslag) rente	491	436	497	187	28	41
BTW	834	195	0		0
Totaal toe te rekenen kosten	5.938	2.499	1.414	562	119	520
Opbrengst heffingen	5.940	2.499	735	562	83	522
Dekking	100%	100%	52%	100%	70%	100%

Voor de leges geldt eveneens dat de gemeente over de verordening in zijn geheel niet meer dan de door haar gemaakte kosten mag doorberekenen in de tarieven. Hieronder geven we de kostendekkendheid per hoofdstuk aan.

Volledige omschrijving per hoofdstuk:

• Hoofdstuk 1: Algemene dienstverlening
• Hoofdstuk 2: Dienstverlening en besluiten in het kader van de Omgevingswet
• Hoofdstuk 3: Dienstverlening vallend onder dienstenrichtlijn en niet vallend onder hoofdstuk 2

Bedragen (x € 1.000)	Hoofdstuk 1	Hoofdstuk 2	Hoofdstuk 3
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente	1.648	1.722	475
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen	180	-	-
Netto kosten taakveld	1.468	1.722	475
Overhead incl. (omslag) rente	807	352	341
BTW	-	-	-
Totaal toe te rekenen kosten	807	352	341
Totaal Kosten	2.275	2.074	816
Opbrengst heffingen	886	1.385	43
Dekking	39%	67%	5%

De geraamde opbrengsten van de heffingen en belastingen zijn als volgt:

Programma	Opbrengt (x € 1.000)	Rekening 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Concept
2	Veergelden	704	725	725	0
2	Parkeerbelasting	1.254	1.275	1.296	0
2	Marktgelden	77	94	83	0
2	Scheepvaartrechten	347	475	521	0
2	Begraafrechten	608	631	721	0
2	Afvalstoffenheffing	5.630	5.727	5.940	0
2	Rioolheffing	2.498	2.421	2.500	0
3	OZB	13.818	14.173	14.640	0
3	Hondenbelasting	155	206	162	0
3	Toeristenbelastingen	361	255	264	0
3	Precariobelastingen	32	119	123	0
3	Reclamebelasting	121	140	146	0
1, 2 en 3	Leges	1.306	2.169	2.230	0
Totaal		26.909	28.410	29.352	koppeling => som heffingen

Er zijn verschillende organisaties die de ontwikkeling van de lokale lasten volgen. Een van de meest neutrale en consistente onderzoeken is het jaarlijkse onderzoek van het Centrum onderzoek economie van de lagere overheden (Coelo). Een uitleg van de berekening en de uitkomsten van de onderzoeken zijn hier te vinden: https://coelo.nl/atlas-lokale-lasten-2024/bijlagen-2024-en-databestanden/.

De berekening van de woonlasten is niet gelijk aan de berekening van de belastingcapaciteit in paragraaf 1 Weerstandsvermogen & risicobeheersing. In de berekening van het Coelo wordt de gemiddelde WOZ waarde berekend op uitsluitend koopwoningen. De gemeente Wageninen heeft relatief veel huur- en studentenwoningen. Doordat de WOZ-waarde van de huurwoningen over het algemeen lager ligt dan de gemiddelde WOZ-waarde van alleen koopwoningen leidt de berekening van de belastingcapaciteit tot een andere (lagere) waarde.

Voor een meerpersoonshuishouden waarvan de bewoners tevens eigenaar van de woning zijn, komt Wageningen in de Atlas van de lokale lasten 2024 (peildatum 25-03-2024) van het COELO binnen de provincie Gelderland op de 45e plaats van de 51 gemeenten. Dit betekent dat Wageningen relatief hoge woonlasten heeft. Voor de provincie Gelderland ziet de tabel er als volgt uit:

Rangnummer Gelderland	Gemeente	€ per huishouden	Rangnummer landelijk
1	Aalten	€ 679	2
2	Nijkerk	€ 746	5
3	Putten	€ 753	6
4	Overbetuwe	€ 792	16
5	Nunspeet	€ 841	30
6	Ede	€ 848	37
7	Oost Gelre	€ 850	39
8	Harderwijk	€ 850	40
9	Wijchen	€ 885	61
10	Oldebroek	€ 893	69
11	Zutphen	€ 895	72
12	Winterswijk	€ 905	78
13	Elburg	€ 918	86
14	Druten	€ 922	89
15	Duiven	€ 927	97
16	Epe	€ 933	100
17	Scherpenzeel	€ 937	105
18	Barneveld	€ 940	110
19	Lochem	€ 949	123
20	Beuningen	€ 952	129
21	Rheden	€ 953	131
22	Berg en Dal	€ 953	132
23	Doetinchem	€ 957	138
24	Heumen	€ 964	145
25	West Maas en Waal	€ 974	158
26	Zevenaar	€ 975	162
27	Apeldoorn	€ 979	168
28	Voorst	€ 1.009	193
29	Tiel	€ 1.021	204
30	Oude IJsselstreek	€ 1.021	205
31	Berkelland	€ 1.022	206
32	Montferland	€ 1.022	207
33	Bronckhorst	€ 1.027	217
34	Maasdriel	€ 1.031	223
35	Arnhem	€ 1.038	229
36	Heerde	€ 1.041	232
37	Westervoort	€ 1.045	236
38	Lingewaard	€ 1.055	245
39	Doesburg	€ 1.060	249
40	Culemborg	€ 1.090	265
41	Neder-Betuwe	€ 1.097	267
42	Nijmegen	€ 1.115	277
43	Zaltbommel	€ 1.121	278
44	Hattem	€ 1.138	284
45	Wageningen	€ 1.142	287
46	Ermelo	€ 1.157	296
47	Brummen	€ 1.221	309
48	Buren	€ 1.232	312
49	Rozendaal	€ 1.243	314
50	West Betuwe	€ 1.289	322
51	Renkum	€ 1.307	326

In onderstaande grafiek is op basis van de gegevens van het Coelo (https://coelo.nl/atlas-lokale-lasten-2024/bijlagen-2024-en-databestanden/ peildatum (25-03-2024) de positie van Wageningen weergegeven op de landelijke ranglijst ten opzichte van het aantal gemeenten. Hoe hoger de rang hoe hoger de woonlasten ten opzichte van andere gemeenten. Wageningen neemt voor 2024 positie 287 in van de 340 gemeenten in Nederland. De relatieve positie van de Gemeente Wageningen is in de laatste jaren stabiel en is iets gedaald in 2024.