Voor u ligt de programmabegroting 2023 en de meerjarenraming 2024-2026. In deze begroting, de eerste in deze nieuwe bestuursperiode, leest u wat we de komende jaren gaan doen. En welke inkomsten en uitgaven we de komende periode verwachten. Hierin is de Meicirculaire van het Rijk verwerkt en de uitvoering van onze wettelijke taken. Plus de plannen voor en uitvoering van taken die al op stapel stonden. De begroting is een wat we noemen beleidsarme primitieve begroting. Dit omdat het coalitieakkoord, waarin we nieuwe keuzes maken, er nog niet in zit. Deze keuzes staan in in de Nota van Wijzigingen. Deze ontvangt u samen met de begroting.
Huishoudboekje op orde
Het huishoudboekje van de gemeente ziet er de komende jaren goed uit. Jaarlijks verwachten we meer te ontvangen dan uit te geven. Ondanks het verwachte ‘Ravijnjaar’ 2026 (het eerste jaar na de Tweede Kamer Verkiezingen). Dat blijkt uit de Meicirculaire 2022. In dat jaar verwacht het Rijk de Algemene uitkering te verlagen; de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente. Wageningen ontvangt vanaf dan jaarlijks ruim € 5 miljoen euro minder van het Rijk. De schade blijft in verhouding beperkt, omdat we eerder als voordeelgemeente (bij een landelijke herverdeling) flink meer budget uit de Algemene Uitkering ontvingen.
Duurzaam gezond
We realiseren ons dat een duurzaam gezonde financiële huishouding een belangrijke voorwaarde is voor de toekomst van onze gemeente. En hoewel ons huishoudboekje nu op orde is, is onze financiële toekomst nog onzeker. Alleen al omdat het Rijk nog knopen moet doorhakken over de ontwikkeling van het Gemeentefonds en de fusies van gemeenten na 2025.
Om ook in de toekomst financieel gezond te blijven, gaan we door met wat we noemen ‘reëel ramen’. Dit betekent dat we zo precies mogelijk willen ramen, wat wij op dit moment voor het komende begrotingsjaar in de werkelijkheid verwachten. Ook gaan wij door met het maken en aanpassen van meerjarenonderhouds- en investeringsprogramma’s. Daarmee houden we grip op onze inkomsten en uitgaven en kunnen we goed inspelen op de actualiteit. Ons uitgangspunt is dat we niet te voorzichtig moeten zijn, maar ook niet altijd kunnen rekenen op onzekere inkomsten.
Wat brengt 2023?
Het vaststellen van de programmabegroting gebeurt in een periode van grote onzekerheid. Deze onzekerheid heeft diverse oorzaken. Dit heeft invloed op de economie en daarmee onze inkomsten en uitgaven die dan ook nog niet te voorspellen zijn.
De gevolgen van de oorlog in Oekraïne raken ons allemaal op elk gebied. En de uitkomst van dit conflict is onzeker. Een recessie zou ook daarom een reëel toekomstscenario kunnen zijn. Ook als we naar de sterk stijgende energieprijzen kijken. Prijzen die invloed hebben op onze eigen energie-uitgaven.
De coronacrisis mag dan voor het grootste deel achter ons liggen, de gevolgen werken nog steeds door. De financiële gevolgen lopen nu wel af en we hopen dat dit zo blijft. Maar een nieuwe besmettingsgolf zou daar voor een grote tegenvaller kunnen zorgen in onze begroting.
Vraag is daarnaast of de inflatie incidenteel is of structureel gaat worden. Wij willen ervoor zorgen dat mensen met lagere inkomens in Wageningen mee kunnen blijven doen. De vraag zal zijn of dat ook mogelijk blijft.
Tot slot staat ook de arbeidsmarkt onder enorme druk. Niet alleen is het binnen de gemeentelijke organisatie zelf moeilijk en soms onmogelijk om vacatures in te vullen. Ook de partijen waarmee we samenwerken om onze doelen te halen, hebben hier last van. Dit heeft ook invloed op onze slagkracht en de hoeveelheid programma’s die we echt kunnen uitvoeren.
Wageningen, college van B&W, september 2022