Het college biedt de raad de Bestuursrapportage (Berap) Najaar 2024 aan. Deze Berap is de tweede tussentijdse rapportage in 2024, waarmee het college de raad informeert over de voortgang van de beleidsvoornemens, de verwachte financiële uitkomsten én effecten van ontwikkelingen, die na het opstellen en vaststellen van de Programmabegroting 2024 hebben plaatsgevonden. Hoewel het primair gaat om het begrotingsjaar 2024 zijn, voor zover relevant, ook de eventuele gevolgen voor het meerjarige perspectief benoemd. De structurele doorwerking van de in deze bestuursrapportage opgenomen budgetmutaties is zo veel als mogelijk meegenomen in de Programmabegroting 2025 en de daarin opgenomen meerjarenraming 2026-2028. In de komende maanden wordt een integrale inventarisatie opgesteld van de verwachte structurele voordelen in de meerjarenbegroting. De uitkomsten van deze inventarisatie worden meegenomen in de tussenevaluatie van de Kadernota, die in het voorjaar van 2025 wordt opgesteld.
Kernboodschap
De verscherpte aandacht voor budgetbeheer werpt zijn vruchten af. De uitvoering van de begroting blijft over de gehele linie binnen de door de raad vastgestelde budgettaire kaders. Kijkend naar de organisatie zien we een (door)ontwikkeling naar een nieuwe (en ook gewenste) werkwijze van reëler begroten en het tijdig melden van én rapporteren over verwachte onderbestedingen bij kostenbudgetten. Aan de inkomstenkant betrachten we terughoudendheid en ramen we alleen baten, waarvan de realisatie voldoende zeker is. Ten aanzien van de middelen die het Rijk aan gemeenten verstrekt, constateren we aan de ene kant een continuering van structurele kortingen op uitvoeringsbudgetten, maar aan de andere kant ook incidentele (tijdelijke) bijdragen en vergoedingen voor sommige uitvoeringstaken. We gaan door op de ingeslagen weg en blijven werken aan voor de gemeente Wageningen passend financieel beleid, gericht op een gezonde financiële positie in meerjarig perspectief.
Samenvatting beleidsinhoudelijke afwijkingen
De beleidsmatige afwijkingen hebben allemaal betrekking op vertragingen in de planuitvoering en bij investeringsprojecten, waardoor realisatie pas in of ná 2025 plaatsvindt. Verwezen wordt naar de betreffende toelichtingen bij 'Afwijkingen programma 2 Wageningen fysiek' en bij 'Bijstellingen kapitaallasten, bijstelling (verlaging) van de afschrijvingen'.
Samenvatting financiële afwijkingen (financieel resultaat)
Het saldo van de in de Berap Najaar 2024 opgenomen financiële afwijkingen is € 5.554.000 positief t.o.v. de inschattingen bij de Berap Voorjaar. De in de 1e tussenrapportage (Berap Voorjaar 2024) gemelde financiële nadelen worden meer dan goedgemaakt met de financiële voordelen in deze 2e tussenrapportage. Het positieve resultaat is met name het gevolg van een hogere algemene uitkering (+ € 2.134.000) en de verwerking in de begroting 2024 van de geraamde baten en de geraamde lasten voor de opvang van gevluchte/ontheemde Oekraïners (+ € 2.649.000). In verband met de onzekerheden m.b.t. de continuïteit van de opvang van Oekraïners en de omvang van de daarmee samenhangende baten en lasten op het moment van opstellen van de Programmabegroting 2024, worden de ramingen van de baten en lasten voor de opvang (op basis van de onlangs ingediende aanvraag voor bekostiging) via deze tussenrapportage in de begroting 2024 verwerkt.
Bij programma 1 Wageningen Sociaal zijn bij diverse programma-onderdelen substantiële voordelen gerealiseerd naast het voordeel van € 2.649.000 bij de opvang van ontheemde Oekraïners. Genoemd worden onderwijshuisvesting (+ € 287.000) , ontvangen ESF-subsidie voor reïntegratie-activiteiten (+ € 335.000), lagere uitkeringen Participatiewet en studietoeslag (+ € 500.000), lagere uitbetalingen energietoeslag (+ € 270.000) en lagere rentelasten als gevolg van een neerwaartse bijstelling van de omslagrente van 1,0% naar 0,5% (+ € 205.000).
Bij programma 2 Wageningen fysiek heeft de grootste afwijking betrekking op een correctie van de in de Programmabegroting 2024 opgenomen onttrekking van de reserve Grondbedrijf voor verliesgevende projecten (een nadeel van € 1.395.000). Pas na afloop van het boekjaar worden de verliesgevende voorzieningen bepaald en verwerkt in de jaarrekening. Daarnaast zijn de rentelasten verlaagd als gevolg van een neerwaartse bijstelling van de omslagrente van 1,0% naar 0,5% (een voordeel van € 197.000).
Bij programma 3 stijgen de baten met € 2.134.000 door een hogere uitkering uit het gemeentefonds. De lasten stijgen met € 445.000, voornamelijk als gevolg van hogere personele lasten (een nadeel van € 483.000 bij de salaris- en inhuurbudgetten, waarin een bijstelling van de personele formatie bij team Sociale Dienstverlening met 5 fte is meegenomen).
In het hoofdstuk “Toelichting verwachte afwijkingen” is per programma een meer gedetailleerde uitwerking per product/activiteit opgenomen.
Het saldo van de begroting 2024 na de Berap Voorjaar 2024 was € 1.365.000 negatief. Het saldo van de begroting 2024 ná de Berap Najaar 2024 komt uit op € 4.189.000 positief. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van het begrotingsresultaat in 2024 weergegeven.
| Bedragen x € 1.000 (- is nadelig) | Begroting 2024 |
|---|---|
| Primitieve Begroting 2024 | 1.248 |
| 1e en 2e Begrotingswijziging 2024 | -1.096 |
| Begrotingsuitkomst na 1e en 2e Begrotingswijziging 2024 | 152 |
| Mutaties Bestuursrapportage voorjaar 2024 | -1.516 |
| Begrotingsuitkomst na Bestuursrapportage voorjaar 2024 | -1.365 |
| Mutaties Bestuursrapportage najaar 2024 | 5.554 |
| Begrotingsuitkomst na Bestuursrapportage najaar 2024 | 4.189 |